"Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam là để đi ra thế giới"

Chiều 30/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Diễn đàn quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ Việt Nam (Make in Viet Nam năm 2025). 

Tạo xung lực đưa Việt Nam bứt phá vươn lên

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công Nghệ Bùi Hoàng Phương cho biết, được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2019, diễn đàn đã khơi dậy mạnh mẽ khát vọng sáng tạo, phát triển và làm chủ công nghệ của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam.

Từ đó đến nay, số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng từ khoảng 46.000 lên 80.000 doanh nghiệp. Số doanh nghiệp công nghệ vươn ra thị trường quốc tế tăng từ 1.200 lên hơn 2.000 doanh nghiệp.

Doanh thu toàn ngành công nghiệp công nghệ số tăng 66%, từ 119 tỷ đô la Mỹ lên đến 198 tỷ đô la Mỹ. Riêng năm 2025, doanh thu toàn ngành đã tăng 26%.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công Nghệ Bùi Hoàng Phương.

Cũng trong tháng 1/2025, tại diễn đàn này, 7 doanh nghiệp công nghệ Việt Nam gồm các tập đoàn Viettel, VNPT, FPT, CMC… đã tiên phong cam kết làm chủ những công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, 5G, Blockchain, Digital Twin. Các doanh nghiệp đã chủ động bố trí nguồn lực để triển khai những cam kết này và đến nay, các cam kết đã được thực hiện nghiêm túc, bước đầu đạt được những kết quả cụ thể và thiết cực.

Theo ông Phương, năm 2025 là một năm bản lề, đánh dấu những chuyển biến đột phá mang tính cách mạng trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và kinh tế số. Trong đó, những đột phá về thể chế là yếu tố then chốt, mở đường cho mọi đột phá khác.

Trong năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, trình Chính phủ và Quốc hội thông qua 10 luật trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Đây là số lượng công việc chưa từng có, tương đương với khoảng 20 năm mà 2 Bộ Khoa học và Công nghệ, Thông tin và Truyền thông trước đây xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.

"Điều này thể hiện quyết tâm chính trị rất cao của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiến tạo hành lang pháp lý và các chính sách ưu đãi vượt trội để phát triển công nghệ", ông Phương nói.

Gồm các Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Luật Công nghiệp số nhằm làm chủ công nghệ số, Luật Trí tuệ nhân tạo kiến tạo khuôn khổ phát triển, Luật Chuyển đổi số và Luật Công nghệ cao tạo xung lực đưa Việt Nam bứt phá vươn lên.

Hàng ngàn sản phẩm công nghệ Make in Viet Nam đã ra đời

Phát biểu định hướng, tư tưởng cốt lõi về Make in Viet Nam giai đoạn 2026-2030, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, diễn đàn là dịp để cùng nhau nhìn lại một chặng đường quan trọng và đồng thời mở ra một giai đoạn phát triển mới của một tư tưởng lớn "Make in Viet Nam – Thiết kế tại Việt Nam, sáng tạo tại Việt Nam và làm ra tại Việt Nam".

Cách đây 6 năm, trong bối cảnh thế giới biến động mạnh mẽ, chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, công nghệ số bùng nổ và cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, Việt Nam đã lựa chọn một con đường không dễ nhưng rất đúng đắn: Chuyển từ gia công, lắp ráp sang thiết kế, làm chủ và sáng tạo tại Việt Nam. Tư tưởng "Make in Viet Nam" ra đời từ yêu cầu đó.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng.

Theo Bộ trưởng, sau 6 năm, có thể khẳng định "Make in Viet Nam" không còn là một khẩu hiệu mà đã trở thành một phong trào, một phương thức phát triển và một năng lực thực tế.

Hàng ngàn sản phẩm công nghệ Make in Viet Nam đã ra đời, nhiều doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đã tự thiết kế, tích hợp thành sản phẩm thương mại, làm chủ công nghệ lõi, làm chủ hệ thống, làm chủ dữ liệu và cung cấp giải pháp cho hàng triệu người dùng trong nước. Một số sản phẩm đã vươn ra thị trường khu vực và quốc tế.

"Quan trọng hơn, đã hình thành được một thế hệ doanh nghiệp, kỹ sư, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp dám nghĩ lớn, dám làm chủ và dám chinh phục thế giới", Bộ trưởng nhấn mạnh.

"Make in Viet Nam" trong 6 năm qua đã giúp Việt Nam chuyển từ vị thế người sử dụng công nghệ sang người tạo ra công nghệ ở nhiều lĩnh vực. Từ chỗ nhập khẩu giải pháp sang chỗ tự thiết kế giải pháp phù hợp với điều kiện Việt Nam, từ tư duy "đi sau" sang tư duy "đi cùng".

Song theo Bộ trưởng, thế giới hôm nay đang bước sang một giai đoạn hoàn toàn mới. Công nghệ không chỉ là công cụ phát triển kinh tế mà đã trở thành nền tảng của năng lực cạnh tranh quốc gia, của chủ quyền số, của sức mạnh quốc gia trong kỷ nguyên mới.

Cuộc cạnh tranh toàn cầu không còn chỉ là cạnh tranh về quy mô mà là cạnh tranh về năng lực dẫn dắt công nghệ, về tiêu chuẩn, về nền tảng và hệ sinh thái.

Trải nghiệm xe tự hành Xbus tại Diễn dàn.

Trong bối cảnh đó, nếu chỉ dừng lại ở "Make in Viet Nam" theo nghĩa "làm chủ cho mình" thì chưa đủ. Việt Nam cần một bước tiến mới cao hơn, khó hơn nhưng tất yếu hơn. Đó là: "Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt".

"Dẫn dắt không phải để dẫn đầu bằng mọi giá, mà là để dẫn dắt những lĩnh vực Việt Nam có lợi thế, có nhu cầu thực tiễn, có khả năng tạo khác biệt và tạo ra giá trị bền vững", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Trong giai đoạn mới này, theo Bộ trưởng, chúng ta không chỉ hỏi: "Sản phẩm này có do người Việt Nam làm ra không?" mà phải hỏi: "Sản phẩm này có dẫn dắt được thị trường không? Có định hình được cách làm mới không? Có tạo ra chuẩn mực mới không?". "Điều này đòi hỏi tư duy khác, cách làm khác, thể chế khác".

Tư duy dẫn dắt không chỉ bắt đầu tư công nghệ mà từ quản trị đô thị thông minh, y tế số, giáo dục số, năng lượng sạch, AI, an toàn an ninh số... Theo ông, khi Việt Nam có bài toán thật, có quyết tâm chính trị cao, Việt Nam có khả năng dẫn dắt.

Sản phẩm dẫn dắt không phải là làm thật nhiều ứng dụng rời rạc mà làm các nền tảng cốt lõi: Công nghiệp số, AI, bán dẫn, dẫn dắt hệ sinh thái.

Trình diễn robot hướng dẫn người dân thực hiện thủ tục hành chính.

Bộ trưởng khẳng định doanh nghiệp công nghệ là lực lượng sản xuất chiến lược của nền kinh tế. Chính phủ sẽ thúc đẩy hình thành doanh nghiệp công nghệ chiến lược, quy mô lớn, có năng lực R&D mạnh, năng lực sản xuất, cung ứng mạnh, năng lực đi ra toàn cầu mạnh; đủ sức làm trụ cột cho những nền tảng số trọng yếu và cạnh tranh quốc tế.

"Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam là để đi ra thế giới. Sản phẩm công nghệ Việt Nam phải cạnh tranh với những sản phẩm công nghệ tốt nhất thế giới để vươn lên nhóm sản phẩm công nghệ hàng đầu thế giới", Bộ trưởng nói.

Trong đó, Nhà nước kiến tạo và dẫn dắt, doanh nghiệp tiên phong và dấn thân, thị trường sàng lọc và kiểm chứng. 

Nhà nước mở đường bằng thể chế, tiêu chuẩn và cơ chế đặt hàng, doanh nghiệp đầu tư dài hạn và đổi mới sáng tạom thị trường là nơi kiểm chứng năng lực thật và giá trị thật.

"Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt" là đi từ bài toán lớn để hình thành giải pháp và sản phẩm, công nghệ lõi, sinh ra công nghệ Việt Nam.

"Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt" không phải là câu chuyện riêng của một Bộ, một ngành hay một nhóm doanh nghiệp. Đây là chiến lược quốc gia, là sự kết hợp của Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội. Là sự cộng hưởng của khát vọng dân tộc và năng lực công nghệ. Chúng ta hoàn toàn có thể dẫn dắt một số lĩnh vực nếu có tầm nhìn đúng, yếu tố quyết liệt.

Bộ trưởng nhấn mạnh tinh thần, Việt Nam không chỉ theo kịp mà còn phải đi trước, bằng cách làm mới, mô hình mới, chuẩn mực mới thông minh, nhân văn và bền vững.