Để theo kịp sự phát triển nhanh chóng của thị trường chứng khoán, các cơ quan quản lý và vận hành thị trường đã chính thức đưa vào vận hành hệ thống công nghệ mới KRX sau nhiều năm chờ đợi. Đây được coi là một bước ngoặt lịch sử về công nghệ của thị trường chứng khoán.
Trao đổi về vấn đề này trong Talk show Phố Tài chính (The Finance Street) trên VTV8, các chuyên gia đánh giá, trước mắt dù hệ thống vẫn đang trong giai đoạn đầu đi vào vận hành cơ bản, tuy nhiên sự kiện này đã mở ra cho thị trường những cơ hội để các nhà quản lý xây dựng, triển khai cơ chế trung tâm thanh toán bù trừ CCP, hay cho ra mắt các công cụ giao dịch mới trong tương lai như T+0, bán khống… cũng sẽ giúp đáp ứng tiêu chí của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm và gia tăng thanh khoản cho thị trường.
BTV Khánh Ly: Chúng ta đã thấy hệ thống công nghệ mới KRX đã chính thức đi vào vận hành sau nhiều năm mong đợi của nhà đầu tư , cùng sự nỗ lực thực hiện từ phía cơ quan quản lý và vận hành thị trường, ông đánh giá như thế nào về điều này?
Ông Lê Quang Chung, Phó Tổng Giám đốc, Công ty CP Chứng Khoán Smart Invest (AAS): Việc hệ thống KRX chính thức đi vào vận hành là một bước tiến lớn và đáng ghi nhận đối với thị trường chứng khoán Việt Nam.
Sau nhiều năm chờ đợi cùng những lần trì hoãn, sự kiện này không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về công nghệ giao dịch mà còn giải tỏa tâm lý cho nhà đầu tư, do đã chờ đợi quá lâu, cũng như chứng kiến những dự kiến triển khai trước đây không thành hiện thực. Việc KRX đi vào hoạt động cho thấy nỗ lực và quyết tâm mạnh mẽ của cơ quan quản lý trong việc hiện đại hóa thị trường chứng khoán.
Nhìn về tương lai, đây là nền tảng quan trọng để mở ra nhiều cơ hội phát triển, giúp thị trường Việt Nam hội nhập sâu hơn với các chuẩn mực toàn cầu và tạo tiền đề cho các cải cách tiếp theo.
Hiện tại, việc áp dụng KRX mới đi vào vận hành và chưa đi kèm ngay các công cụ giao dịch hay các chính sách mới đi cùng với hệ thống. Tuy nhiên, chúng ta có thể kỳ vọng như thế nào thông qua việc áp dụng hệ thống này?
Ông Lê Quang Chung: Theo tôi, dù hệ thống KRX mới đi vào vận hành và chưa đi kèm ngay các sản phẩm hay chính sách mới, nó vẫn mang lại nhiều kỳ vọng tích cực. Việc vận hành thực tế là cần thiết để hoàn thiện hệ thống, điều này chắc chắn tốt hơn so với việc trì hoãn và không rõ thời gian triển khai
Về lâu dài, KRX sẽ cải thiện hiệu quả giao dịch, tăng khả năng xử lý các lệnh, và tạo điều kiện cho các công cụ giao dịch mới như giao dịch T+0, bán khống, hay các sản phẩm phái sinh.
Trên thế giới, các thị trường phát triển đã áp dụng thành công nhiều công cụ giao dịch hiện đại. Ví dụ, Mỹ và Nhật Bản có giao dịch trong ngày (T+0) giúp nhà đầu tư tận dụng được các biến động ngắn hạn của thị trường, trong khi thị trường chứng khoán Hàn Quốc cũng đã cho phép nhà đầu tư sử dụng bán khống để tăng tính linh hoạt cho thị trường. Việt Nam có thể học hỏi và áp dụng ngay các công cụ như T+0 để tăng thanh khoản, hoặc bán khống để hỗ trợ nhà đầu tư quản lý rủi ro, từ đó nâng cao tính cạnh tranh của thị trường.
Vậy ông có thể chia sẻ thêm về việc có được những công cụ giao dịch mới, các thị trường phát triển đã đạt được những gì?
Ông Lê Quang Chung: Theo thống kê từ AAS, các thị trường phát triển đã chứng minh hiệu quả của các công cụ giao dịch hiện đại qua những con số và sự kiện cụ thể. Ví dụ như theo dữ liệu từ Sở Giao dịch chứng Khoán Đài Loan (Trung Quốc) TWSE, việc cho phép giao dịch T+0 vào năm 2020 đã giúp khối lượng giao dịch tăng lên khoảng 45%, điều này cho thấy tác động tức thì của T+0 trong việc thúc đẩy thanh khoản.
Hay tại Hàn Quốc, hệ thống công nghệ mới EXTURE được ra mắt năm 2009 đã giúp khối lượng giao dịch tăng gấp 3 lần… minh chứng cho sức mạnh của công nghệ trong việc nâng cao hiệu quả của thị trường. Một minh chứng khác là trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, các nhà đầu tư tại Mỹ đã sử dụng bán khống để bảo vệ danh mục đầu tư, giảm thiểu thiệt hại khi thị trường lao dốc. Đây là ví dụ điển hình về việc bán khống giúp phòng ngừa rủi ro trong các sự kiện bất ngờ. Những thành tựu này là bài học giá trị để Việt Nam tham khảo khi triển khai các công cụ tương tự.
Với những kết quả đã nhìn thấy ở các nước, thị trường chứng khoán Việt Nam được kỳ vọng ra sao khi có hệ thống công nghệ mới?
Ông Lê Quang Chung: Tại Việt Nam, với hệ thống KRX, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể kỳ vọng những bước tiến đáng kể. Thứ nhất là kỳ vọng tăng thanh khoản nếu áp dụng giao dịch T+0, nhà đầu tư có thể mua bán trong ngày, từ đó tăng khối lượng giao dịch và cải thiện tính thanh khoản, tương tự như những gì Đài Loan (Trung Quốc) đã đạt được.
Thứ hai là sẽ thu hút được thêm các nhà đầu tư, các công cụ mới như bán khống và sản phẩm phái sinh sẽ mang lại nhiều lựa chọn hơn, giúp thị trường hấp dẫn hơn với cả nhà đầu tư trong nước và quốc tế.
Cuối cùng là kỳ vọng về nâng hạng thị trường, KRX được kỳ vọng sẽ hỗ trợ Việt Nam đáp ứng các tiêu chí của các tổ chức xếp hạng như FTSE Russell và MSCI, từ đó sớm có cơ hội được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Điều này sẽ thu hút dòng vốn ngoại lớn hơn và nâng cao vị thế của thị trường Việt Nam trên trường quốc tế trong thời gian tới.
Tuy nhiên, đó là về kỳ vọng, còn để các kỳ vọng thực tế thành hiện thực thì là các thành viên của thị trường, theo ông, những việc cần làm tiếp theo sẽ là gì?
Ông Lê Quang Chung: Để thực hiện hóa các kỳ vọng từ hệ thống KRX, các thành viên thị trường cần phối hợp chặt chẽ và thực hiện những hành động cụ thể. Trước hết là từ phía cơ quan quản lý cần nhanh chóng nghiên cứu và triển khai các công cụ mới như T+0, bán khống, và phái sinh dựa trên nền tảng KRX. Đồng thời, cập nhật các quy định pháp lý để tạo điều kiện thuận lợi cho những thay đổi này.
Còn đối với các công ty thành viên đơn cử như AAS, sẽ cần chuẩn bị bằng cách đào tạo nhân viên, nâng cấp hệ thống nội bộ, và phát triển các sản phẩm dịch vụ mới để đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư trong giai đoạn mới. Còn với nhà đầu tư, cũng sẽ cần chủ động học hỏi, nâng cao kiến thức về thị trường, đặc biệt là hiểu rõ được các cơ hội và rủi ro của những công cụ giao dịch mới. Tham gia các khóa học, hội thảo, hoặc tự nghiên cứu sẽ giúp họ tận dụng tối đa lợi ích từ KRX mà không rơi vào các rủi ro không đáng có.
