Trong bối cảnh địa chính trị hiện tại, Nga đang đặt ưu tiên cao độ vào việc mở rộng hợp tác năng lượng hạt nhân với Ấn Độ – quốc gia đông dân nhất thế giới với hơn 1,4 tỷ người.
Hai bên không chỉ củng cố dự án hạt nhân lớn nhất của Ấn Độ tại Kudankulam mà còn thảo luận về các dự án mới, từ nhà máy điện hạt nhân công suất lớn đến các lò phản ứng module nhỏ (SMR), thậm chí cả các đơn vị nổi.
Đây được xem là "động lực mới" cho quan hệ song phương, theo Tổng giám đốc Tập đoàn năng lượng hạt nhân nhà nước Nga Rosatom, Alexey Likhachev.
"Việc mở rộng hợp tác hạt nhân giữa Ấn Độ và Nga luôn là ưu tiên hàng đầu, luôn nằm trong chương trình nghị sự. Nhưng năm nay, những lý do mới và động lực mới đã xuất hiện", ông Likhachev nói với đài RT (Nga) sau cuộc hội đàm ở Mumbai đầu tuần này với người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Ấn Độ, Ajit Kumar Mohanty.
Trong cuộc hội đàm, hai bên cũng nhấn mạnh việc địa phương hóa sản xuất thiết bị tại Ấn Độ – một phần đã được tích hợp từ giai đoạn thiết kế, phần khác được điều chỉnh "trong quá trình thực hiện" để thay thế nguồn cung từ nơi khác.
"Một phần hợp tác địa phương đã được định sẵn từ giai đoạn thiết kế, phần còn lại được thực hiện linh hoạt, thay thế nguồn cung từ những quốc gia đe dọa hoặc thực thi trừng phạt", ông Likhachev cho hay.
Một lò phản ứng VVER-1000 cho nhà máy điện hạt nhân Kudankulam ở Ấn Độ. Ảnh: Rosatom
Dự án nhà máy điện hạt nhân Kudankulam (bang Tamil Nadu) là biểu tượng thành công của quan hệ Nga-Ấn Độ trong lĩnh vực hạt nhân. Hiện tại, 2 tổ máy VVER-1000 (mỗi tổ máy 1.000 MW) đã vận hành thương mại từ năm 2014 và 2017.
Tổ máy thứ 3 đang trong giai đoạn thử nghiệm hệ thống an toàn lò hở trước khi khởi động, trong khi tổ máy thứ 4 tiếp tục xây dựng và lắp đặt thiết bị. Giai đoạn 3 (tổ máy thứ 5 và thứ 6) cũng đang được triển khai tích cực.
Rosatom cho biết, hai bên đang hoàn tất thông số kỹ thuật để xây dựng nhà máy điện hạt nhân mới với các tổ máy VVER-1200 tiên tiến hơn – vốn đã được đề xuất cho giai đoạn 4 (Kudankulam 7 và 8). Đây là dòng lò phản ứng thế hệ 3+ với tính an toàn cao, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt.
Ngoài xây dựng nhà máy, hai bên còn thảo luận mở rộng hợp tác trong toàn bộ chu trình nhiên liệu hạt nhân, bao gồm cung cấp nhiên liệu, xử lý chất thải, sản xuất thiết bị nội địa và đào tạo nhân sự.
Hệ thống hợp tác hiệu quả và chuỗi cung ứng đáng tin cậy đã được xây dựng qua Kudankulam chính là nền tảng để triển khai các dự án mới – dù là quy mô lớn hay nhỏ, Rosatom nhấn mạnh.
Theo Hiệp hội hạt nhân thế giới (WNN), Ấn Độ hiện có 24 lò phản ứng đang hoạt động với tổng công suất gần 8 GW, 6 lò (4,8 GW) đang xây dựng và khoảng 10 dự án khác ở giai đoạn chuẩn bị. Mục tiêu đầy tham vọng của New Delhi là đạt 100 GW năng lượng hạt nhân vào năm 2047 – tăng gấp 10 lần trong vòng 20-25 năm tới.
Minh Đức (Theo WNN, Live Mint)
