Mạng xã hội – mảnh đất màu mỡ của chiêu trò lừa đảo tài chính

Chỉ từ một lời mời kết bạn trên Facebook, chị Đ.T.M (40 tuổi, ngụ phường Đông Tiến, TP Thanh Hóa) đã bị lừa mất hơn 5,6 tỉ đồng. Câu chuyện của chị không phải cá biệt – hàng chục ngàn người trên khắp cả nước đã sập bẫy các đường dây cá cược trá hình, dự án tiền ảo hay ứng dụng “đầu tư sinh lời”, được vận hành tinh vi ngay trên không gian mạng.

Cuộc sập bẫy lừa đảo tài chính bắt đầu từ… một cú nhấp chuột

Cuối tháng 5-2024, chị M. nhận được lời mời kết bạn từ một tài khoản Facebook có tên phụ nữ trung niên, ảnh đại diện được chỉnh sửa chuyên nghiệp. Sau vài câu chào hỏi, người này giới thiệu một “trò chơi đầu tư có thưởng” mang tên SANDS, chỉ cần nạp tiền và làm nhiệm vụ nhỏ mỗi ngày sẽ được hoàn vốn cùng lãi suất hấp dẫn. “Ban đầu tôi không tin, nhưng họ gửi hình chụp tài khoản rút tiền, video hướng dẫn rất chi tiết, còn gọi điện qua Messenger nói chuyện nhẹ nhàng, lịch sự lắm” – chị M. kể.

Để tạo lòng tin, nhóm này hướng dẫn chị M. nạp thử 50 triệu đồng vào hệ thống. Chỉ trong ngày, tài khoản mang tên “Nguyen Thi Tuyet Dong” chuyển ngược lại gần 53 triệu đồng. “Thấy có lời thật, tôi nghĩ đây là cơ hội tốt nên dần dần dốc hết vốn liếng, thậm chí vay mượn thêm để đầu tư” – chị M. kể.

Các trò chơi cờ bạc nở rộ trên nhiều nền tảng mạng xã hội

Chỉ trong vài tuần, chị M. đã chuyển tổng cộng 5,61 tỉ đồng vào hệ thống theo hướng dẫn “nâng cấp tài khoản để rút tiền nhanh hơn”. Đến khi yêu cầu rút toàn bộ, hệ thống báo “lỗi bảo trì”, nhóm tư vấn biến mất, các tài khoản liên hệ đồng loạt chặn liên lạc. Toàn bộ số tiền tích cóp suốt nhiều năm phút chốc tan biến.

Giống như nhiều nạn nhân khác, chị M. không nghĩ mình đang tham gia cờ bạc mà tin rằng đang “đầu tư công nghệ”. Khi nhận ra sự thật, chị gần như không biết cầu cứu ở đâu.

Dự án tiền ảo "ma", hội thảo rầm rộ, livestream dồn dập

Vụ việc của chị M. chỉ là phần nổi của tảng băng lừa đảo đầu tư tài chính. Nguy hiểm hơn là các mô hình núp bóng “đầu tư sinh lời”, “giao dịch tiền ảo” hay “hợp đồng đa cấp”. Một trong những vụ điển hình vừa bị Bộ Công an triệt phá là ứng dụng WorldMall.app (WM).

Từ tháng 3-2025, nhóm của Bùi Quang Minh (ngụ Hà Nội) đã lập trình app, phát hành token WM và chào bán các gói “đầu tư sinh lời” với lãi suất quảng cáo 8%–21%/năm. Chúng tổ chức hội thảo tại nhiều khách sạn lớn, thuê MC, KOL, thậm chí mời cả những người từng tham gia mô hình đa cấp đến chia sẻ để tạo lòng tin.

Song song, nhóm này tung ra hàng loạt livestream trên Facebook, TikTok, Telegram, khoe nhà, xe, đồng hồ tiền tỉ, hóa đơn rút tiền và hình ảnh nghỉ dưỡng ở resort – tất cả đều đính kèm đường link tải ứng dụng và nhóm chat riêng để dụ người mới tham gia.

Cần cảnh giác khi được các app mời chào, bởi khi app sập, hàng chục tỉ đồng biến mất

Khi ứng dụng sập, hàng chục tỉ đồng của nhà đầu tư bốc hơi. Nhiều nạn nhân tại Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Bình Dương, Đồng Nai… đồng loạt gửi đơn trình báo đến cơ quan công an. Ngày 8-9-2025, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long đã chỉ đạo Cục Cảnh sát hình sự phối hợp Công an TP Hà Nội triệt phá đường dây này, khởi tố hàng loạt đối tượng liên quan.

Nghệ sĩ bị lôi kéo, tên tuổi bị lợi dụng quảng bá "chui"

Những đường dây lừa đảo không chỉ gài bẫy qua ứng dụng đầu tư hay lời hứa “sinh lời khủng”, mà còn len lỏi vào cả lĩnh vực giải trí, đặc biệt là các sản phẩm âm nhạc.

Giữa tháng 9-2025, MV “Anh em trước sau như một” của nhóm Ngũ Hổ Tướng (Ưng Hoàng Phúc, Khánh Phương, Dương Ngọc Thái, Lâm Chấn Huy, Lưu Hưng) gây “bão mạng” khi người xem phát hiện logo của một trang web cá độ xuất hiện nhiều lần, rõ nét trong các cảnh quay chính.

Ngay sau đó, Công an TP HCM (Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – PA05) đã gửi giấy mời các nghệ sĩ liên quan đến làm việc vào ngày 22-9-2025. Một thành viên ê-kíp sản xuất cho biết “đạo cụ do đối tác tài trợ” và họ “không biết đó là hình thức quảng cáo trá hình”.

Vụ việc làm dấy lên lo ngại: hình ảnh nghệ sĩ – vốn tạo lòng tin mạnh trong công chúng – đang bị lợi dụng để hợp thức hóa các dịch vụ cá cược, khiến không gian mạng trở thành “mảnh đất màu mỡ” để tội phạm tiếp cận nạn nhân.

Hiện nay, hàng loạt pop-up, banner quảng cáo game đổi thưởng xuất hiện tràn lan trên các trang web, từ giải trí đến học tập. Bên cạnh đó, nhiều fanpage giả mạo nghệ sĩ, CLB bóng đá, hội nhóm tài chính được lập hàng loạt để lôi kéo người dùng, gắn kèm đường link rút gọn dẫn đến các trang cá cược, app đa cấp với những lời mời gọi như “kiếm tiền online”, “đầu tư 0 đồng”, “mẹ bỉm ở nhà vẫn có thu nhập”, “học sinh, sinh viên làm thêm”… Nạn nhân chủ yếu là người trẻ, nội trợ, công nhân, sinh viên, người đang gặp khó khăn tài chính, thậm chí cán bộ hưu trí muốn đầu tư nhẹ nhàng.

Không gian mạng ngày nay không chỉ là nơi giao lưu, kết nối, mà đã trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho hàng loạt chiêu trò lừa đảo tinh vi. Theo chuyên gia an toàn thông tin Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC), chỉ riêng năm 2024, tổng thiệt hại tài chính từ các vụ lừa đảo và bắt cóc trực tuyến đã vượt 18.900 tỷ đồng, gấp đôi năm 2023. Trong 9 tháng đầu năm 2024, các cơ quan chức năng ghi nhận 22.200 phản ánh và hơn 1.500 vụ án liên quan đến bắt cóc, tống tiền qua mạng. Đáng lo ngại, 90% nạn nhân là nữ sinh trong độ tuổi 18-22, nhóm người trẻ dễ bị tác động tâm lý và thiếu kỹ năng nhận diện rủi ro trên không gian mạng.

Ông Ngô Minh Hiếu - (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Ông Hiếu cũng khuyến nghị những nguyên tắc nhất định phải nhớ để tránh khỏi cái bẫy giăng sẵn của những kẻ lừa đảo giữ kín thông tin cá nhân – không đăng số điện thoại, địa chỉ hay căn cước công dân lên mạng xã hội. cảnh giác với người lạ – không kết bạn, không trả lời tin nhắn từ tài khoản không rõ danh tính. giữ bí mật là tín hiệu nguy hiểm – nếu ai yêu cầu giữ kín chuyện gì, hãy nói ngay với bố mẹ hoặc người thân. tuyệt đối không bấm vào link lạ, vì đó có thể là bẫy lừa lấy thông tin người chơi. Những lời dụ kiểu 'kiếm tiền tại nhà', 'đầu tư lãi kép', 'nạp 1 ăn 3' vẫn có sức hút khủng khiếp, nhất là khi đi cùng hình ảnh người nổi tiếng, KOL, hoặc bạn bè giới thiệu" – ông Hiếu nói.

Theo Thạc sĩ Trần Nam, Trưởng Phòng Công tác sinh viên Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP HCM), việc sa vào các trò cá cược trực tuyến đang khiến không ít sinh viên đánh mất sự cân bằng trong học tập và đời sống, thậm chí đối mặt với nguy cơ khủng hoảng tâm lý, nợ nần.

Ông phân tích: “Người chơi sẽ mất rất nhiều thời gian và năng lượng, dẫn đến thiếu tập trung trong học tập, giảm gắn kết với gia đình, nhà trường và bạn bè. Các mối quan hệ xã hội vì thế dễ bị ảnh hưởng. Nghiêm trọng hơn, sức khỏe tinh thần cũng chịu tác động tiêu cực từ áp lực thua lỗ và mất mát tài chính.”

Thạc sĩ Trần Nam lưu ý, các trường đại học cần có giải pháp giáo dục giúp sinh viên nhận diện rõ hình thức và tác hại của cá cược trực tuyến, đồng thời tăng cường tổ chức hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, đội nhóm để tạo không gian sinh hoạt tập thể, giúp người học tránh cảm giác cô lập, lệ thuộc vào thế giới ảo.

Ông cũng đề xuất đẩy mạnh chính sách hỗ trợ tài chính cho sinh viên thông qua học bổng, giới thiệu việc làm thêm, hoặc các gói vay vốn lãi suất thấp – thậm chí không lãi suất – nhằm hạn chế việc sinh viên rơi vào khó khăn kinh tế rồi tìm đến cá cược như một “lối thoát tạm thời”.

Bên cạnh đó, ThS Trần Nam nhấn mạnh vai trò của báo chí và mạng xã hội trong công tác tuyên truyền: cần liên tục cảnh báo về tác hại của cá cược online, phổ biến biện pháp phòng tránh và nêu các trường hợp điển hình để nâng cao nhận thức cộng đồng.