Lương tăng vài triệu, nhà tăng cả tỷ

Chung cư Hà Nội tăng giá cả tỷ đồng mỗi năm. Ảnh: Việt Hà.

Cuối năm 2022, anh Minh Hoàng (lúc đó 29 tuổi, nhân viên một công ty công nghệ tại Hà Nội) dự định mua căn hộ 70 m2 ở quận Cầu Giấy (nay là phường Cầu Giấy). Thời điểm đó, giá bán căn hộ chỉ khoảng 30 triệu đồng/m2, tương đương 2,1 tỷ đồng cho cả căn hộ. Tuy nhiên, lo ngại các rủi ro tài chính bất ngờ trong cuộc sống, anh chọn cách tích lũy thêm thêm.

Lương tăng không theo kịp giá nhà tăng

“Lúc ấy, lương của tôi khoảng 28 triệu đồng mỗi tháng. Tôi nghĩ chỉ cần chăm chỉ làm việc, vài năm nữa lương tăng lên khoảng 35-40 triệu đồng/tháng là có thể xoay xở trả góp nhà hàng tháng. Nhưng giờ nhìn lại, khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà đã quá lớn so với dự tính ban đầu, khiến kế hoạch mua nhà trở nên xa vời”, anh Hoàng chia sẻ.

Hiện tại, thu nhập của anh Hoàng đã tăng lên 35 triệu đồng/tháng như dự kiến, nhưng giá nhà lại tăng theo cấp số nhân. Những căn hộ tương tự căn hộ trước đây đã lên mức giá 5 tỷ đồng. Mức giá này không còn dành cho những người tích góp mỗi tháng 15-20 triệu đồng như anh.

Bài toán mua nhà của anh Hoàng càng khó giải hơn nếu thực hiện phép so sánh ngày lương và tốc độ tăng giá nhà. Anh tính toán trong 2 năm qua, mỗi ngày lương của anh trung bình vào khoảng 1,25-1,5 triệu đồng, trong khi giá nhà tăng bình quân 2,5 triệu/ngày.

Câu chuyện của anh Hoàng phản ánh rõ thực tế về thị trường nhà ở hiện nay tại Thủ đô. Khảo sát từ các sàn giao dịch cho thấy mặt bằng chung cư tại phường Cầu Giấy đã thiết lập ngưỡng 70-100 triệu đồng/m2, cao hơn gấp đôi so với 3 năm trước. Riêng một số dự án cao cấp còn vượt mốc 110 triệu đồng/m2.

Hay tại các khu vực từng là nơi cung cấp các dự án nhà ở vừa túi tiền như quận Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Gia Lâm, Long Biên (cũ)... cũng chứng khiến đà tăng giá chưa từng thấy. Phần lớn dự án đều tăng giá 20-30% trong vòng một năm, có nơi thậm chí tăng 30-40%.Toàn thị trường hiện nay đã "tuyệt chủng" phân khúc nhà ở giá dưới 30 triệu đồng/m2. Thậm chí, tìm mua căn hộ dưới 50 triệu đồng/m2 ở Hà Nội lúc này được ví như "đãi cát tìm vàng".

Trong khi đó, theo số liệu của Cục Thống kê, thu nhập bình quân lao động thành thị năm 2024 mới đạt 9,7 triệu đồng/tháng, tăng chưa đến 9% so với năm trước. Nhóm nhân sự cấp trung và cấp cao như anh Hoàng có thu nhập 35-40 triệu đồng/tháng, song mức tăng lương hàng năm chỉ vài triệu đồng, hoàn toàn không thể bắt kịp tốc độ tăng giá bất động sản.

Câu chuyện lỡ nhịp mua nhà của anh Hoàng không phải cá biệt. Nhiều người trẻ thừa nhận đã tính toán kỹ, chờ thêm thời gian tích lũy. Nhưng chỉ sau một năm, giá căn hộ đã đội thêm cả tỷ đồng. Kế hoạch an cư lạc nghiệp vì thế càng ngày càng xa vời.

Chấp nhận thuê nhà dài hạn

Diễn biến thị trường 3 năm qua cho thấy khoảng cách giữa giá nhà và thu nhập người dân đang ngày càng rộng. Nếu năm 2022, trung bình một căn hộ mở bán mới ở Hà Nội rơi vào khoảng 28-45 triệu đồng/m2, thì đến 2025, giá mở bán đã tiến sát mốc 100 triệu đồng/m2. Trong khi đó, thu nhập của người lao động hầu như không thay đổi đáng kể.

Giả sử một nhân viên văn phòng thu nhập 30 triệu đồng/tháng, mỗi năm có thể tiết kiệm 150-200 triệu đồng. Sau 5 năm, số tiền tích lũy vào khoảng 600-1 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong cùng thời gian, giá một căn hộ 70 m2 có thể tăng thêm 3-4 tỷ đồng - bỏ xa khả năng tài chính của người mua.

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, khẳng định giá nhà hiện nay không chỉ vượt xa khả năng chi trả của nhóm thu nhập thấp mà còn nằm ngoài tầm với của cả những người thuộc nhóm thu nhập trung bình cao.

"Giá nhà neo cao bất thường và tăng quá nhanh, trong khi thu nhập bình quân của người lao động chỉ tăng chậm, dẫn đến tình trạng mất cân đối nghiêm trọng. Với mức giá hiện tại, ngay cả nhóm có thu nhập 40-50 triệu đồng/tháng cũng khó mua nhà nếu không có hỗ trợ lớn từ gia đình”, ông Đính cho hay.

Khoảng cách thu nhập - giá nhà ngày càng rộng. Ảnh: Việt Hà.

Chuyên gia chỉ ra một số yếu tố chính dẫn đến tình trạng giá nhà tăng phi lý như quỹ đất nội đô khan hiếm, chi phí xây dựng và vật liệu tăng cao, cùng với dòng vốn đầu tư đổ mạnh vào bất động sản. Một số chủ đầu tư còn “neo giá” dự án mới ở mức cao, khiến thị trường nhanh chóng hình thành mặt bằng giá mới.

Trước thực tế khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà ngày càng rộng này buộc nhiều lao động trẻ phải thay đổi lựa chọn. Một bộ phận chuyển sang thuê nhà lâu dài, coi đây như giải pháp “an cư tạm thời” tại trung tâm để thuận tiện cho công việc. Số khác tìm đến các huyện ngoại thành hoặc vùng ven, nơi giá căn hộ vẫn ở mức dưới 60 triệu đồng/m2, song phải đánh đổi bằng thời gian đi lại kéo dài.

Ở góc độ chính sách, Chính phủ đã yêu cầu các địa phương đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và căn hộ thương mại giá hợp lý. Tuy nhiên, nguồn cung thực tế vẫn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu lớn của người dân đô thị.

Trong bối cảnh đó, nhiều chuyên gia cảnh báo nếu giá nhà tiếp tục tăng nhanh gấp nhiều lần thu nhập, thị trường sẽ đối mặt nguy cơ hình thành bong bóng. Quan trọng hơn, giấc mơ sở hữu nhà của thế hệ trẻ sẽ ngày càng xa, tác động trực tiếp đến an sinh xã hội cũng như sự phát triển bền vững của đô thị.

Các giải pháp về thuế như áp thuế cao hơn với ngôi nhà thứ hai trở lên, đánh thuế dựa trên thời gian sở hữu... cũng được các cơ quan quản lý tính đến nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ, đồng thời hạ nhiệt giá nhà đô thị. Song sự thiếu đồng bộ về hạ tầng dữ liệu là thách thức để đưa các giải pháp này vào thị trường ở giai đoạn này. Do đó, tăng nguồn cung nhà ở giá vừa túi tiền vẫn được xem là giải pháp quan trọng nhất lúc này để cân đối lại thị trường.