|
|
Highlands Coffee đang xây dựng kế hoạch cụ thể để IPO trong vòng 2 năm tới. Ảnh: Highlands Coffee. |
Theo báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán VNDirect, thị trường chứng khoán Việt Nam đã từng trải qua 2 “làn sóng” IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) lớn trong quá khứ và đang chuẩn bị bước vào chu kỳ sôi động thứ 3 với hàng loạt tên tuổi đình đám chuẩn bị lên sàn.
Làn sóng IPO đầu tiên diễn ra vào năm 2007, giai đoạn thị trường lập kỷ lục về số lượng doanh nghiệp niêm yết với 63 thương vụ IPO, tổng giá trị đạt 2,55 tỷ USD. Động lực chính khi đó là tiến trình cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp lớn.
Làn sóng IPO thứ 3
VNDirect đánh giá đây là thời kỳ sơ khai của thị trường chứng khoán Việt Nam, khi các quy định về quản trị doanh nghiệp, công bố thông tin hay bảo vệ nhà đầu tư chưa hoàn thiện. Mục tiêu trọng tâm của các thương vụ khi ấy chủ yếu nhằm tái cơ cấu nền kinh tế và cân đối ngân sách quốc gia. Một số thương vụ tiêu biểu giai đoạn này gồm có Vietcombank (HoSE: VCB), Tập đoàn Bảo Việt (HoSE: BVH), Đạm Phú Mỹ (HoSE: DPM) và PVI (HNX: PVI).
Làn sóng thứ 2 bùng nổ trong giai đoạn 2017-2018, được xem là “thời kỳ hoàng kim” của IPO Việt Nam với sự tăng tốc mạnh cả về quy mô lẫn giá trị. Bên cạnh các thương vụ thoái vốn Nhà nước tại những doanh nghiệp lớn như PV Power (HoSE: POW), PV Oil (UPCoM: OIL), Lọc hóa dầu Bình Sơn (HoSE: BSR), thị trường còn chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các tập đoàn tư nhân hàng đầu như Vinhomes, Vincom Retail, Techcombank, HDBank.
Sau nhiều năm trầm lắng, VNDirect dự báo hoạt động IPO sẽ sôi động trở lại nhờ nền tảng vĩ mô ổn định cùng nhiều yếu tố xúc tác hội tụ. Làn sóng mới dự kiến lan tỏa trên nhiều lĩnh vực như tiêu dùng (Highlands Coffee, Golden Gate), dịch vụ tài chính (TCBS, VPBankS, VPS, F88), giải trí (DatVietVAC, Galaxy), công nghệ (Misa, VNLife, MoMo), bất động sản (Viettel IDC) và bán lẻ (Điện Máy Xanh, Bách Hóa Xanh, Sunhouse).
Theo VNDirect, có 7 động lực chính thúc đẩy làn sóng IPO bùng nổ trở lại trong năm 2025. Trước hết là nền kinh tế vĩ mô ổn định và chính sách tiền tệ nới lỏng trong nước cũng như quốc tế. Đặc biệt, việc FTSE Russell chấp thuận nâng hạng Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi thứ cấp mở ra cơ hội lớn thu hút dòng vốn ngoại.
Cùng với đó, khuôn khổ pháp lý ngày càng hoàn thiện giúp doanh nghiệp chuẩn bị IPO có nền tảng quản trị vững vàng hơn. Các quy định về giới hạn sở hữu nước ngoài (room ngoại) và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng cũng được điều chỉnh linh hoạt hơn. Việc tiếp tục đẩy mạnh thoái vốn Nhà nước sẽ bổ sung nguồn cung cổ phiếu chất lượng cho thị trường, trong khi thủ tục hành chính cho IPO được đơn giản hóa và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư hậu IPO được tăng cường.
Yếu tố cuối cùng là sự sẵn sàng về hạ tầng kỹ thuật - đặc biệt với việc triển khai hệ thống giao dịch KRX - được kỳ vọng sẽ giúp thị trường vận hành minh bạch, hiệu quả hơn.
Khuyến khích doanh nghiệp FDI, hàng tiêu dùng IPO
Chia sẻ tại một sự kiện đối thoại thường niên do Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán Việt Nam tổ chức gần đây, ông Bùi Hoàng Hải, Phó chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng cho biết khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện IPO và niêm yết tại Việt Nam, kể cả nhóm doanh nghiệp FDI, là một trong những giải pháp cơ quan quản lý đang áp dụng để tăng chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán.
Lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán cho biết đề xuất khuyến khích doanh nghiệp FDI thực hiện IPO và niêm yết tại Việt Nam đã nhận được sự đồng thuận rất lớn từ các bộ ngành liên quan và có thể mong chờ thời gian tới sẽ xuất hiện các thương vụ IPO của nhóm doanh nghiệp này.
Ông Phạm Lưu Hưng, Giám đốc Trung tâm Phân tích và Tư vấn đầu tư CTCP Chứng khoán SSI (SSI Research), cũng cho rằng ở Việt Nam đang có làn sóng IPO. Tuy vậy, số lượng doanh nghiệp Việt Nam IPO đợt này chủ yếu liên quan đến tài chính, do đó, để thị trường thực sự bùng nổ, cần hướng tới đẩy mạnh IPO ngành tiêu dùng, công nghệ số.
Theo vị chuyên gia, nếu thời gian tới có thêm lượng hàng hóa đến từ các ngành nghề tiêu dùng, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài FDI, sẽ thu hút nhà đầu tư nước ngoài tốt hơn.
Bên cạnh đó, ông Hưng cũng đề xuất nới lỏng quy định niêm yết cổ phiếu như bỏ điều kiện lợi nhuận 2 năm liên tiếp không có lỗ lũy kế, để giúp các doanh nghiệp thuộc ngành công nghệ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể tham gia vào thị trường vốn.
Trong môi trường kinh tế hiện nay, đầu tư trở thành khái niệm phổ biến. Để độc giả có thể tiếp cận những xu hướng đầu tư mới nhất, Tri Thức - Znews xây dựng chủ đề Đầu tư qua sách - nơi ghi lại những cuốn sách, câu chuyện, xu hướng đầu tư đã và đang diễn ra trong nước và thế giới. Không chỉ tập trung vào các lĩnh vực đầu tư phổ biến như bất động sản, chứng khoán, trái phiếu, ngoại hối, tiền ảo... Đầu tư qua sách còn bao gồm các kiến thức về quản lý gia sản, tài chính cá nhân.
