Đột phá với lò phản ứng hạt nhân siêu nhỏ bọc thép

Trong bối cảnh sự gia tăng nhu cầu điện năng được thúc đẩy bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại bản đồ đầu tư năng lượng, một công ty khởi nghiệp của Mỹ đã huy động thành công 100 triệu USD vốn mới để thúc đẩy công nghệ lò phản ứng hạt nhân module nhỏ (SMR) của mình tiến tới triển khai thương mại.

Đó là Last Energy, có trụ sở tại Austin, Mỹ. Công ty khởi nghiệp này đang dẫn đầu xu hướng với sản phẩm PWR-20 – lò phản ứng nước áp suất siêu nhỏ công suất 20 MW điện, đủ cung cấp năng lượng sạch cho khoảng 15.000 hộ gia đình hoặc một trung tâm dữ liệu lớn.

Điểm đột phá nằm ở thiết kế bọc thép khổng lồ: Thay vì bê tông đắt đỏ, lõi phản ứng được niêm phong vĩnh viễn trong lớp vỏ thép nặng khoảng 1.000 tấn, chi phí chỉ khoảng 1 triệu USD.

Nhiệt từ phản ứng làm nóng vỏ thép, nước chảy qua các ống bên ngoài thu nhiệt để sản xuất điện. Nhiên liệu uranium được nạp đầy đủ cho 6 năm hoạt động ngay từ nhà máy, và khi hết tuổi thọ, toàn bộ module thép trở thành thùng chứa chất thải – không cần xử lý phức tạp.

Một nguyên mẫu công nghệ nhà máy điện hạt nhân siêu nhỏ của Last Energy. Ảnh: Techical.ly

Thiết kế này lấy cảm hứng từ lò phản ứng trên tàu thương mại hạt nhân đầu tiên NS Savannah, kết hợp công nghệ PWR đã được chứng minh qua hàng trăm nhà máy lớn trên thế giới, nhưng được đơn giản hóa tối đa để sản xuất hàng loạt tại nhà máy, vận chuyển bằng xe tải và lắp đặt chỉ trong vòng 24 tháng.

Với số vốn mới, Last Energy sẽ hoàn tất dự án thí điểm PWR-5 (5 MW) tại khuôn viên Texas A&M hợp tác với Bộ Năng lượng Mỹ (DOE), dự kiến khởi động vào năm 2026, trước khi chuyển sang sản xuất thương mại mẫu PWR-20 từ năm 2028.

Ứng dụng chính của PWR-20 là cung cấp điện ổn định cho các trung tâm dữ liệu AI khổng lồ và khu công nghiệp – nơi nhu cầu đang tăng vọt.

"Hầu hết mọi người nghĩ rằng bê tông rẻ hơn. Nhưng không phải khi đó là bê tông đạt tiêu chuẩn hạt nhân", ông Bret Kugelmass, người sáng lập kiêm CEO của Last Energy, giải thích khi nói đến việc chọn bọc lõi thép cho lò phản ứng.

"Mọi người giờ đây đều nhận ra năng lượng hạt nhân là giải pháp quan trọng nhất", ông Kugelmass nói, nhấn mạnh tầm nhìn sản xuất "không phải một hay hai, mà là hàng chục nghìn chiếc" để thay đổi cuộc chơi năng lượng.

Trong bối cảnh năng lượng hạt nhân đang phục hưng mạnh mẽ, Last Energy nổi lên như một "tay chơi mới" đầy hứa hẹn với cách tiếp cận công nghiệp hóa, chi phí thấp và tốc độ triển khai nhanh chóng – có thể là chìa khóa để thế giới đáp ứng cơn khát điện của kỷ nguyên AI mà không đánh đổi môi trường.

Minh Đức (Theo Interesting Engineering, Tech Crunch)