Đề xuất hộ kinh doanh thu trên 1,5 tỷ/năm mới phải nộp thuế

Nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng ngưỡng doanh thu chịu thuế 200 triệu đồng/năm áp dụng với các hộ kinh doanh là quá thấp. Ảnh: Thế Bằng.

Tại phiên thảo luận về 2 dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) chiều 19/11, nhiều đại biểu Quốc hội đã tham gia góp ý, đề xuất liên quan chính sách thuế áp dụng với các hộ, cá nhân kinh doanh từ năm 2026, sau khi xóa bỏ thuế khoán.

Theo đề xuất trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất, Bộ Tài chính đề xuất nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế của hộ, cá nhân kinh doanh từ mức trên 100 triệu đồng/năm hiện nay, lên trên 200 triệu đồng/năm mới phải nộp thuế, áp dụng từ năm 2026.

Đề xuất ngưỡng doanh thu chịu thuế tối thiểu 1,5 tỷ đồng

Tuy nhiên, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) cho rằng quy định ngưỡng doanh thu 200 triệu đồng để tính thuế này không phù hợp. Ông ví dụ: một người bán sữa giá 1 triệu đồng, lãi 100.000 đồng/hộp, bán 200 hộp được doanh thu 200 triệu đồng, nhưng thực chất lợi nhuận chỉ 20 triệu đồng/năm, đã phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Trong khi mức giảm trừ gia cảnh đối với một cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công hiện đã lên tới 186 triệu đồng/năm.

Do đó, đại biểu Cường đề nghị cần thay đổi lại ngưỡng xác định khởi điểm chịu thuế của những người kinh doanh.

“Tôi cho rằng đối với những người bán hàng, những người đại lý, mức khởi điểm tối thiểu phải là 1,5 tỷ đồng. Mức này dựa trên giả định chênh lệch khoảng 20%, thì thu nhập mới trên 260 triệu đồng và phải chịu thuế”, đại biểu Hoàng Văn Cường phân tích và cho biết đối với những người kinh doanh dịch vụ và những người kinh doanh mà không phải bỏ chi phí vật liệu, như thầu xây dựng mà không bao thầu vật liệu, thì ngưỡng doanh thu tính thuế ít nhất phải là 500 triệu đồng.

Với các nhóm hộ kinh doanh khác ngưỡng doanh thu chịu thuế được đề xuất khởi điểm từ 1 tỷ trở lên.

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) cho ý kiến về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Ảnh: Quochoi.vn.

Cùng góp ý về nội dung này, đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Ninh) cho biết tới đây khi thực hiện chủ trương xóa bỏ thuế khoán, hàng triệu hộ kinh doanh sẽ chuyển từ nộp thuế khoán sang phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu. Tuy nhiên, phương pháp tính thuế này hiện có nhiều bất cập, gây thiệt thòi cho các đối tượng áp dụng, cụ thể là hộ kinh doanh nhỏ.

Ông dẫn ví dụ những người có nguồn thu nhập từ lương hiện nay phải chịu thuế thu nhập cá nhân với mức khởi điểm từ 11 triệu đồng/tháng trở lên và được chiết trừ gia cảnh với mỗi người phụ thuộc là hơn 4 triệu đồng/tháng.

Với các hộ kinh doanh nhỏ, lẻ, mọi lời lãi kinh doanh coi như thu nhập để trang trải cuộc sống và được xác định là thu nhập của cá nhân để tính thuế nhưng họ phải nộp thuế thu nhập cá nhân kể từ đồng doanh thu đầu tiên tính từ mức khởi điểm (trên 100 triệu/năm hiện hành, và trên 200 triệu/năm từ 2026 theo đề xuất mới).

“Cứ có doanh thu phát sinh là phải nộp thuế thu nhập cá nhân, bất kể kinh doanh có lãi hay không, cũng chẳng được chiết trừ gia cảnh như các đối tượng tính thuế khác”, đại biểu Lâm nói và cho biết Quốc hội đang bàn nâng mức khởi điểm doanh thu bắt đầu chịu thuế này lên gấp đôi, thành 200 triệu đồng/năm, nhưng vẫn chưa hợp lý.

Do đó, đại biểu đề nghị xem xét lại thuế suất và ngưỡng doanh thu chịu thuế của các hộ kinh doanh. Đồng thời nhấn mạnh đây mới là yếu tố then chốt để hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi thuế khoán và để tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng cho các thành phần kinh tế cùng phát triển.

Tránh gây thiệt thòi cho hộ, cá nhân kinh doanh

Đại biểu Nguyễn Vân Chi (Nghệ An) cũng cho rằng hiện nay các hộ kinh doanh đang nộp thuế theo ngưỡng doanh thu trên 100 triệu đồng/năm, và sắp tới dự kiến tăng lên 200 triệu đồng/năm, nhưng mức 200 triệu đồng tính trên doanh thu này chỉ tương đương hơn 16 triệu đồng/tháng.

Giả định tỷ suất lợi nhuận của hộ kinh doanh là 10% thì thu nhập kể trên chỉ tương đương lợi nhuận 1,6 triệu đồng/tháng, là ngưỡng quá thấp để yêu cầu nộp thuế.

Đại biểu Chi cho biết vừa qua Quốc hội đã có nghị quyết nâng mức giảm trừ bản thân người nộp thuế từ tiền công, tiền lương lên 15,5 triệu đồng/tháng, áp dụng từ năm 2026. Ngoài ra, người nộp thuế còn được giảm trừ gia cảnh trên mỗi người phụ thuộc 6,2 triệu đồng/tháng. “So sánh cái này chúng ta sẽ thấy rất là bất cập, thiệt thòi cho các hộ và cá nhân kinh doanh”, bà nói.

Nhiều đại biểu Quốc hội đề xuất tăng ngưỡng doanh thu chịu thuế TNCN của hộ, cá nhân kinh doanh, thay vì ngưỡng 200 triệu/năm như trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Ảnh: Linh Huỳnh.

Bên cạnh đó, khi các hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang tính tỷ lệ trên doanh thu thực tế, mức doanh thu chắc chắn sẽ tăng lên. Dẫn tới dù tỷ lệ thu không thay đổi, nhưng nghĩa vụ về thuế cho các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ cao hơn rất nhiều so với phương pháp khoán hiện nay.

Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp thu, điều chỉnh ngưỡng doanh thu chịu thuế cho các hộ, cá nhân kinh doanh.

Trong phần giải trình, tiếp thu ý kiến này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đồng tình với ý kiến của các đại biểu rằng đang có bất cập trong cách tính ngưỡng thu thuế với hộ kinh doanh, không tạo được sự công bằng so với người lao động có thu nhập từ tiền công, tiền lương.

Trong đợt sửa đổi luật lần này đang xem xét nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế với người làm công ăn lương, do đó, chính sách thuế với hộ, cá nhân kinh doanh cũng cần đảm bảo một mức công bằng với nhóm này.

Bộ trưởng Tài chính cho biết sẽ tính toán lại ngưỡng doanh thu chịu thuế này để các hộ kinh doanh không cảm thấy bị thiệt thòi hơn so với ngưỡng bắt đầu thu thuế của người làm công ăn lương.