Dấu hiệu cảnh báo 'bong bóng' trong ngành AI

Trong bối cảnh khối nợ doanh nghiệp tiếp tục phình ra, sự quan tâm đến bảo hiểm rủi ro đang tăng trở lại. Ảnh: Bloomberg.

Các ngân hàng và quỹ đầu tư đang tăng cường mua bán CDS - hợp đồng bảo hiểm giúp người nắm giữ được bồi thường nếu doanh nghiệp vỡ nợ trái phiếu. Đây được xem là kênh phòng hộ trong bối cảnh nhiều tập đoàn chuẩn bị vay vốn quy mô lớn để mở rộng hạ tầng AI và trung tâm dữ liệu, theo Bloomberg.

Chi phí mua bảo hiểm rủi ro đối với trái phiếu Oracle đã tăng hơn gấp đôi kể từ tháng 9. Cùng với đó, dữ liệu của Barclays cho thấy khối lượng CDS giao dịch liên quan đến Oracle cũng vọt lên 4,2 tỷ USD trong 6 tuần kết thúc ngày 7/11, so với chưa đầy 200 triệu USD cùng kỳ năm trước.

Quan tâm bảo hiểm rủi ro tăng vọt

Ông John Servidea, đồng lãnh đạo bộ phận tài trợ tín dụng đầu tư tại JPMorgan, nhận xét: “Chúng tôi thấy khách hàng quay lại tìm kiếm các hợp đồng CDS đơn lẻ, vốn khá im ắng trong vài năm gần đây. Các tập đoàn vận hành trung tâm dữ liệu siêu quy mô phục vụ AI vẫn có xếp hạng tín nhiệm cao, nhưng mức vay mượn đã tăng nhanh. Khi mức độ tiếp xúc lớn hơn, nhu cầu phòng hộ rủi ro cũng tự nhiên tăng theo”.

Vị này cũng cho biết nhiều tập đoàn xếp hạng tín nhiệm cao đang vay nhiều hơn trước, khiến nhu cầu phòng vệ tăng là điều dễ hiểu. Trong khi đó, Oracle từ chối bình luận về vấn đề này.

Bức tranh vay nợ doanh nghiệp vẫn còn lớn hơn nhiều so với thị trường phòng hộ. JPMorgan dự báo các công ty thuộc nhóm xếp hạng đầu tư có thể phát hành tới 1.500 tỷ USD trái phiếu trong vài năm tới.

Chỉ riêng gần đây, Meta - doanh nghiệp đang đẩy mạnh chi tiêu cho hạ tầng AI - đã huy động 30 tỷ USD, còn Oracle phát hành 18 tỷ USD trong tháng 9. Theo JPMorgan, nhóm công nghệ, tiện ích và doanh nghiệp liên quan đến đầu tư AI đang dần vượt khối ngân hàng để trở thành nhóm đi vay lớn nhất trên thị trường trái phiếu xếp hạng đầu tư.

Không chỉ ngân hàng, nhà đầu tư cổ phiếu cũng tìm đến CDS để giảm chi phí phòng vệ danh mục. Theo ICE Data Services, mua bảo hiểm cho 10 triệu USD trái phiếu Oracle hiện tốn khoảng 103.000 USD/năm. Trong khi đó, phòng ngừa rủi ro tương tự bằng quyền chọn bán có thể tiêu tốn đến 10% giá trị danh mục.

Chi phí bảo hiểm rủi ro trái phiếu của Oracle leo thang trong bối cảnh doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư vào AI. Ảnh: Bloomberg.

Thận trọng vì nhiều khoản đầu tư chưa sinh lời

Một nghiên cứu của MIT công bố năm nay cho thấy tới 95% tổ chức vẫn chưa thu được lợi nhuận hữu hình từ các dự án AI tạo sinh, làm dấy lên lo ngại rằng khả năng trả nợ của doanh nghiệp có thể không theo kịp tốc độ đổ tiền vào hạ tầng AI và trung tâm dữ liệu.

Lịch sử công nghệ cũng từng chứng kiến nhiều cú sụp đổ chóng vánh. Những tên tuổi một thời dẫn đầu như Digital Equipment Corp đã biến mất khi chu kỳ đổi mới thay đổi, để lại bài học rằng doanh thu từ các trung tâm dữ liệu nếu không đạt kỳ vọng hoàn toàn có thể biến những trái phiếu tưởng chừng an toàn trở nên rủi ro.

Hoạt động giao dịch CDS cũng tăng tại các doanh nghiệp khác. Điển hình, hợp đồng bảo hiểm rủi ro của Meta sôi động trở lại sau khi hãng phát hành lượng trái phiếu lớn.

Bên cạnh đó, giao dịch phái sinh liên quan đến CoreWeave, một doanh nghiệp hạ tầng AI, cũng bùng lên sau khi công ty hạ dự báo doanh thu và trì hoãn thực hiện hợp đồng với khách hàng, khiến cổ phiếu giảm mạnh.

Trước khủng hoảng tài chính 2008, CDS từng là “vũ khí” được sử dụng rộng rãi giữa ngân hàng và quỹ đầu cơ. Tuy nhiên, thị trường này thu hẹp đáng kể sau cú sập của Lehman Brothers, khi các quy định siết chặt hơn và ETF trái phiếu trở thành kênh phòng hộ phổ biến.

Dù vậy, CDS đang cho thấy dấu hiệu trở lại. Barclays ghi nhận khối lượng CDS đơn lẻ 6 tuần gần đây đạt 93 tỷ USD, tăng 6% so với cùng kỳ 2024.

Ông Dominique Toublan, Trưởng chiến lược tín dụng Mỹ tại Barclays, cho biết thanh khoản trên thị trường CDS “đã bắt đầu nhích trở lại”, và rõ ràng mức độ quan tâm của nhà đầu tư đang tăng lên.