Chứng khoán sau phiên bán tháo 80.000 tỷ: Ai sợ, ai mua?

Sau phiên bán tháo lịch sử, thị trường chứng khoán tồn tại song song cả cơ hội và rủi ro. Ảnh: Phương Lâm.

Sau chuỗi phiên tăng mạnh, thị trường chứng khoán Việt Nam bất ngờ quay đầu giảm mạnh trong phiên giao dịch ngày 29/7, nhiều nhà đầu tư hoang mang. VN-Index giảm hơn 64 điểm, thủng mốc 1.500. Thanh khoản thị trường đã tăng lên mức kỷ lục gần 80.000 tỷ đồng, với trên 3,2 tỷ cổ phiếu được giao dịch.

Cú sụt được giới chuyên gia đánh giá là một "cú rũ hàng cần thiết" trong một chu kỳ tăng trưởng mới đang hình thành, đi kèm những cơ hội và rủi ro đan xen.

Cơ hội đến từ chu kỳ mới và dòng tiền ngoại

Dù đối mặt với phiên bán tháo lịch sử, tại talkshow "Chứng khoán liên tục lập đỉnh: Cơ hội và rủi ro" của Báo Người lao động, các chuyên gia vẫn cho rằng xu hướng tăng trung hạn chưa bị phá vỡ.

Ông Võ Diệp Thành Thoại, Trưởng phòng Khách hàng cao cấp tại Công ty Chứng khoán DNSE cho rằng thay vì quá tập trung vào các mốc điểm như 1.400 hay 1.500, nhà đầu tư nên nhìn vào các yếu tố nền tảng đang hỗ trợ thị trường như chính sách tiền tệ nới lỏng, ưu đãi thuế, kết quả kinh doanh quý II khả quan và kỳ vọng nâng hạng thị trường.

Một điểm sáng lớn trong giai đoạn gần đây là sự trở lại mạnh mẽ của khối ngoại. Ông Lê Hữu Thoại, Giám đốc Phòng Khách hàng Trực tuyến tại Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), lưu ý rằng thay vì nhìn tổng thể mua ròng hay bán ròng, nhà đầu tư nên chú ý đến cường độ và thời điểm giao dịch.

“Khi VN-Index quanh vùng 1.280-1.300 điểm, khối ngoại đã mua vào rất mạnh. Khi chỉ số tiệm cận 1.400 điểm, họ vẫn tiếp tục mua ròng hàng chục nghìn tỷ đồng chỉ trong chưa đầy hai tuần”, ông nói.

Theo ông Thoại, nếu Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi, dù chưa có gì đảm bảo chắc chắn, khối ngoại sẽ đổ vốn mạnh hơn.

Tuy nhiên, việc nâng hạng không đồng nghĩa với tất cả cổ phiếu đều tăng.

“Khối ngoại sẽ chọn lọc kỹ, ưu tiên cổ phiếu có nền tảng tài chính vững mạnh, thanh khoản cao, minh bạch thông tin. Nhà đầu tư trong nước có thể đón đầu bằng cách sàng lọc trước các cổ phiếu phù hợp với khẩu vị dòng tiền này”, ông nhấn mạnh.

Chuyên gia chứng khoán Trương Đắc Nguyên cũng cho rằng thị trường đang ở một thời điểm có cơ sở để kỳ vọng, nhưng không nên mặc định khả năng nâng hạng trong năm 2025. Theo ông, yếu tố tỷ giá sẽ rất quan trọng.

Nếu VND ổn định, dòng tiền ngoại sẽ duy trì tích cực. Nhưng nếu biến động mạnh, thậm chí việc nâng hạng cũng khó phát huy hiệu quả do rủi ro tỷ giá khiến nhà đầu tư quốc tế e ngại.

Rủi ro từ margin cao

Bên cạnh những điểm sáng, thị trường vẫn tồn tại những rủi ro cần theo dõi sát sao. Theo ông Trương Đắc Nguyên, dư nợ cho vay ký quỹ (margin) đang ở mức rất cao, nhiều công ty chứng khoán đã chạm trần cho vay, một số phải tạm ngừng cấp margin cho khách hàng mới.

“Căng margin dễ dẫn đến phản ứng mạnh khi có biến động, như phiên 29/7 là ví dụ điển hình. Lượng nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy lớn khiến phản ứng bán ra diễn ra nhanh và sâu”, ông nói.

Ngoài ra, kỳ vọng vào kết quả kinh doanh quý II cũng có thể là con dao hai lưỡi. Ông Nguyên cho rằng hiện mới khoảng 30-40% doanh nghiệp trên sàn công bố báo cáo tài chính, và một số kết quả không thực sự tích cực. Quý I chỉ tăng trưởng lợi nhuận khoảng 10%, thấp hơn kỳ vọng trong khi quý II cũng khó đạt trên 12%.

“Nếu thị trường phản ứng với kỳ vọng cao, thì khi thực tế thấp hơn, sẽ xuất hiện áp lực điều chỉnh”, ông cảnh báo.

Tỷ lệ cho vay margin cao dễ dẫn đến phản ứng mạnh khi có biến động. Ảnh: Phương Lâm.

Một yếu tố khác cần lưu ý là thị giá cổ phiếu đã bị đẩy lên cao ở một số nhóm mang tính đầu cơ. Một số cổ phiếu đang có P/E lên tới 30-40 lần, vượt xa mức định giá trung bình.

Trong khi đó, nếu loại bỏ các mã vốn hóa lớn như VIC, VHM, VCB thì định giá chung của thị trường đang ở mức P/E 14,5 được xem là hợp lý nhưng không còn rẻ. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải thận trọng hơn trong việc chọn cổ phiếu.

Ưu tiên cổ phiếu mạnh, chia vốn hợp lý

Từ nay đến cuối năm, xu hướng chung được nhiều chuyên gia đồng thuận là thị trường vẫn tích cực, nhưng sẽ phân hóa mạnh và không còn dễ kiếm lời như đầu năm.

Ông Võ Diệp Thành Thoại cho rằng nhà đầu tư nên ưu tiên các cổ phiếu mạnh, có dòng tiền tốt, thay vì mải mê tìm kiếm cổ phiếu rẻ. “Quan trọng là cổ phiếu có tăng giá hay không, chứ không phải định giá hiện tại là rẻ hay đắt”, ông nói.

Chiến lược hợp lý là chia vốn thành 2-3 phần, mua từng phần theo nhịp điều chỉnh. Đặc biệt, nhà đầu tư nên có sẵn cổ phiếu trong tài khoản để phản ứng kịp khi thị trường bật tăng, tránh bị động trong các phiên biến động mạnh.

Về nhóm ngành, ông Thoại đề xuất ngân hàng và chứng khoán là hai lĩnh vực đáng quan tâm. Ngân hàng đang có kết quả kinh doanh tích cực, định giá còn thấp so với khu vực, và là nhóm được khối ngoại ưa chuộng. Trong khi đó, nhóm chứng khoán được hưởng lợi từ thanh khoản tăng và kỳ vọng vào sóng nâng hạng.

Ông Trương Đắc Nguyên bổ sung thêm rằng nhà đầu tư có thể cân nhắc các doanh nghiệp có đòn bẩy tài chính thấp, P/B dưới 1,5 và đang có kế hoạch mở rộng hoạt động trong năm 2025-2026. Đây là những doanh nghiệp đã tích lũy đủ năng lực trong 5 năm qua, có dòng tiền mạnh và sẵn sàng bứt phá nếu chu kỳ kinh tế mới thực sự khởi động.